2018/11/27، 11:23 AM
مجله دیجی کالا - احسان ناخدا: ساخت اقتباس و الهام از آثار دیگران چیز جدید و عجیبی در رسانههایی مثل بازی یا سینما نیست. سالیان سال است که سازندگان مختلف از ساختههای دیگران الهام میگیرند یا به طور مستقیم اقتباسهایی بر اساس آنها میسازند. یکی از بهترین نمونه اقتباسها که سرگذشت طولانی در صنعت بازیهای ویدیویی دارد، به اقتباس از کتابها مربوط میشود.
با اینکه کیفیت نهایی این گونه آثار موضوع مورد بحث این مقاله نیست، اما تجربه نشان داده آنهایی که بر اساس کتابها ساخته میشود نسبت به دیگر آثار معمولا کیفیت بهتری دارند. یکی از بهترین مثالهایی که میتوان به آن اشاره کرد، مجموعه بازیهای «ویچر» (The Witcher) است که در ادامه مقاله به آن اشاره خواهیم کرد.
در ادامه میخواهیم هشت نمونه از بازیهایی که بر اساس کتابها ساخته شدهاند را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.
The Witcher
سری بازیهای ویچر بر اساس کتابهایی با همین نام ساخته شدهاند. «آندری ساپکوفسکی» که به عنوان نویسنده این کتابها شناخته میشود، در ابتدای کار، این مجموعه را در قالب داستانهای کوتاه منتشر کرد. در ادامه و به دنبال موفقیت داستانهای کوتاه و انتشار رمان کامل این مجموعه، ساپکوفسکی و قصههای ویچر به محبوبیت بیسابقهای در کشور لهستان دست پیدا کردند. با این حال انتشار شماره اول سری بازیهای ویچر در سال ۲۰۰۷ باعث شد تا این رمان در سایر نقاط جهان شناخته شود.
با اینکه هم کتابها و هم بازیها از شخصیتهای مشابه و یکسانی استفاده کردهاند، ولی زمان رویداد اتفاقات متفاوت از یکدیگر هستند.
بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۹ پنج کتاب از مجموعهی ویچر منتشر شدهاند. کتاب ششم این مجموعه هم پیشدرآمدی برای وقایع قسمت اول کتاب محسوب میشود که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد.
Stalker
دنیای سری بازیهای S.T.A.L.K.E.R با الهام از کتاب «پیک نیک کنار جاده» اثر برادران «بوریس و آرکادی استروگاتسکی» ساخته شده است. این رمان، قصهی «ردریک شوهارت» را روایت میکند؛ یک استاکر با تجربه که برای پیدا کردن آثار هنری ارزشمند پا به مناطق خطرناک و مرموز میگذارد.
طبق اتفاقاتی که در کتاب توضیح داده میشود، این مناطق زمانی در سیطره موجودات بیگانه قرار داشتند و پس از آن به حال خود رها شدند. همین ماهیت فرازمینی مناطق باعث شده تا ورود به آنها خطرناک و دردسرساز باشد.
بازیهای STALKER از فیلمی با همین نام هم تاثیر گرفتهاند. فیلم «استاکر» که به کارگردانی «آندری تاکوفسکی» ساخته شده، در سال ۱۹۷۹ اکران شد. شاید جالب باشد که بدانید که فیلمنامهی استاکر هم توسط برادران استروگاتکسی نوشته شده است.
با اینکه سالیان سال از انتشار آخرین قسمت بازی STALKER میگذرد، اما تجربه آنها همچنان لذتبخش و منحصر به فرد است. مطمئن باشید که اتمسفری مشابه این سری بازیها را به سختی میتوان در صنعت بازی امروزی پیدا کرد.
رمان «پیک نیک کنار جاده» توسط «فربد آذسن» به فارسی ترجمه و منتشر شده است.
Parasite Eve
نکته جالبی که درباره بازی Parasite Eve وجود دارد این است که این اثر بیشتر از اینکه با الهام از کتابی ساخته شده باشد، دنبالهای برای منبع الهام خود محسوب میشود و داستان آن را ادامه میدهد.
رمان ترسناک «پاراسایت ایو» به نویسندگی «هیدکی سنا» (داروشناس و رماننویس) در سال ۱۹۹۵ منتشر شد. به نظرتان اگر یک داروشناس رمان بنویسد، نتیجهی نهایی چه میشود؟ یک رمان بسیار ترسناک که اصطلاحات پزشکی به وفور در آن یافت میشود.
از آنجایی که این بازی تنها برای کنسول قدیمی پلیاستیشن منتشر شده، تجربه آنها ممکن است کمی دشوار یا خستهکننده باشد. در هر حال، نوع ترسی که این بازی به مخاطب خود ارائه میدهد، نمونه ندارد. پس اگر دنبال یک تجربه نسبتا جدید هستید به هیچ وجه این بازی را از دست ندهید.
Assassin’s Creed
تاکنون تمام بازیهایی که معرفی کردهایم کم و بیش اقتباسی کامل از یک کتاب بودهاند. اما در این بین بازیهایی وجود دارند که تعداد زیادی از ایدههای خود را مدیون آثار ادبی هستند؛ یکی از این بازیها که مطمئنا همگی با آن آشنا هستیم، مجموعه «فرقه اساسین» یا همان Assassin’s Creed است.
طبق گفته «جید ریموند»، تهیهکننده چند بازی ابتدایی این سری، قسمت اول بازی از رمان «الموت» نوشته «ولادیمیر بارتول» الهام گرفته است. وقایع این کتاب در «قلعه الموت» روایت میشود؛ این قلعه که جزو آثار باستانی کشورمان به حساب میآید، در استان قزوین قرار دارد. در اوایل قرن یازدهم، قلعه الموت مقر اصلی «حسن صباح» و یاران او به حساب میآمد.
تقریبا بیشتر وقایع تاریخیای که در کتاب الموت به آن اشاره شد، در سری بازیهای Assassin’s Creed مورد استفاده قرار گرفتند. حتی جمله معروف «هیچ چیز واقعی نیست، همه چیز مجاز است.» (Nothing is true, everything is permitted) از این کتاب برداشته شده است.
Bioshock
مجموعه «بایوشاک» از آثار زیادی الهام گرفته است و هر گوشه آن اشاراتی به آثار مهم ادبی و فلسفی دارد. اما در این بین شاید بتوان گفت که سری بایوشاک بیشتر از هر چیز دیگری به دنیای کتابهای «آین رند» شباهت دارد و دیدگاه «عینیتگرایی» او را از زیر سوال میبرد؛ از طراحی شهر «رپچر» (Rapture) بگیرید تا اسم شخصیت اصلی بازی همه و همه ارتباطات زیادی با نوشتههای آین رند دارند.
البته همانطور که گفتیم، نویسندهی بایوشاک یعنی «کن لوین» با این بازی خود، ادای احترامی به آین رند و نوشتههای او نکرده، بلکه تمام عقاید این فیلسوف را زیر سوال برده است.
Metro 2033
بازی «مترو ۲۰۳۳» بر اساس کتابی با همین نام و به نویسندگی «دیمیتری گلوخوفسکی» ساخته شده است. همانند بازی، وقایع کتاب هم در یک دنیای آخرالزمانی جنگ زده و در شهر مسکو روایت میشود. شخصیت اصلی این داستان که با نام «آرتیوم» شناخته میشود، هم در کتابها و هم در بازی به عنوان شخصیت اصلی داستان حضور دارد. جدا از آرتیوم، تعدادی دیگر از کاراکترهای کتاب هم در بازی قرار دارند.
کتاب «مترو ۲۰۳۳» برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ و همزمان با انتشار بازی در کشور ایالات متحده روانه بازار شد. برخلاف بسیاری از بازیهای این لیست، گلوخوفسکی به صورت نزدیک با سازندهها در ارتباط بود و در تمام مراحل ساخت بازی با سازندهها همکاری میکرد.
هر دو رمان مترو ۲۰۳۳ و دنبالهی آن یعنی مترو ۲۰۴۳ به فارسی برگردانده شده و قابل تهیه هستند.
Bloodborne
بازی «بلادبورن» هم دقیقا مشابه سری بایوشاک سعی کرده تا به جای استفاده مستقیم از یک کتاب، از المانهای مجموعهای از کتابهای یک نویسنده ایده بگیرد. آثار «اچ پی لاوکرفت» (H.P. Lovecraft) منبع اقتباس دنیا و داستان این بازی هستند. با اینکه در طول بازی اشارهای به این موضوع نمیشود، اما به محض قدم گذاشتن در محیط بازی و سر و کله زدن با هیولاهای آن، ناخودآگاه فضای آثار لاوکرفت در ذهنتان نقش میبندد.
تاکنون در صنعت بازی آثار زیادی با الهام از کتابهای لاوکرفت ساخته شدهاند. سری Alone in the Dark، Eternal Darkness و Call of Cthulhu از دیگر بازیهایی هستند که از لاوکرفت الهام گرفتهاند.
Spec Ops: The Line
بازی Spec Ops: The Line بر اساس کتاب «دل تاریکی» از «جوزف کنراد» ساخته شده است. با این حال بازی داستان خود را در دوره و فضای متفاوتی روایت میکرد؛ دقیقا همانند کاری که فیلم «اینک آخرالزمان» با همین کتاب انجام داد.
اتفاقات کتاب دل تاریکی در اواخر قرن ۱۹ میلادی و در کنگو جریان دارد. در حالی که فیلم اینک آخرالزمان مخاطب خود را جنگ ویتنام در سال ۱۹۶۹ میبرد. در اینجا هم سازندگان بازی تصمیم گرفتهاند تا داستان خود را در منطقه خاورمیانه و کشور دبی به نمایش بگذارند.
Spec Ops: The Line جدا از اینکه روایت داستانی فوقالعادهای دارد، توانسته گیمپلی جذاب و نفسگیری را هم ارائه دهد. به همین دلیل، از این بازی به عنوان یکی از بهترین و متفاوتترین آثار نسل قبل یاد میشود. کتاب دل تاریکی هم به فارسی ترجمه شده است.
در این مقاله تنها هشت اثری را معرفی کردیم که بر اساس کتابها ساخته شدهاند یا اینکه از آنها الهام گرفتهاند.
در هر حال باید بگوییم که این هشت مورد تنها چند نمونه از این دسته بازیها هستند. سری بازیهای تام کلنسی، شرلوک هولمز، ارباب حلقهها، آلیس و… از دیگر آثاری هستند که منبع اقتباسشان، کتابها بودهاند.
از سمتی ما کتابهای کمیک را هم داریم. بازیهای بسیار زیادی هستند که از روی کمیکها ساخته شدهاند. سری «مردگان متحرک» (The Walking Dead)، بازی «تاریکی» (The Darkness) و بازی «گرگ میان ما» (The Wolf Among Us) تنها نمونههایی از آثاری هستند که بر اساس کمیکها ساخته شدهاند.
با اینکه کیفیت نهایی این گونه آثار موضوع مورد بحث این مقاله نیست، اما تجربه نشان داده آنهایی که بر اساس کتابها ساخته میشود نسبت به دیگر آثار معمولا کیفیت بهتری دارند. یکی از بهترین مثالهایی که میتوان به آن اشاره کرد، مجموعه بازیهای «ویچر» (The Witcher) است که در ادامه مقاله به آن اشاره خواهیم کرد.
در ادامه میخواهیم هشت نمونه از بازیهایی که بر اساس کتابها ساخته شدهاند را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.
The Witcher
سری بازیهای ویچر بر اساس کتابهایی با همین نام ساخته شدهاند. «آندری ساپکوفسکی» که به عنوان نویسنده این کتابها شناخته میشود، در ابتدای کار، این مجموعه را در قالب داستانهای کوتاه منتشر کرد. در ادامه و به دنبال موفقیت داستانهای کوتاه و انتشار رمان کامل این مجموعه، ساپکوفسکی و قصههای ویچر به محبوبیت بیسابقهای در کشور لهستان دست پیدا کردند. با این حال انتشار شماره اول سری بازیهای ویچر در سال ۲۰۰۷ باعث شد تا این رمان در سایر نقاط جهان شناخته شود.
با اینکه هم کتابها و هم بازیها از شخصیتهای مشابه و یکسانی استفاده کردهاند، ولی زمان رویداد اتفاقات متفاوت از یکدیگر هستند.
بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۹ پنج کتاب از مجموعهی ویچر منتشر شدهاند. کتاب ششم این مجموعه هم پیشدرآمدی برای وقایع قسمت اول کتاب محسوب میشود که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد.
Stalker
دنیای سری بازیهای S.T.A.L.K.E.R با الهام از کتاب «پیک نیک کنار جاده» اثر برادران «بوریس و آرکادی استروگاتسکی» ساخته شده است. این رمان، قصهی «ردریک شوهارت» را روایت میکند؛ یک استاکر با تجربه که برای پیدا کردن آثار هنری ارزشمند پا به مناطق خطرناک و مرموز میگذارد.
طبق اتفاقاتی که در کتاب توضیح داده میشود، این مناطق زمانی در سیطره موجودات بیگانه قرار داشتند و پس از آن به حال خود رها شدند. همین ماهیت فرازمینی مناطق باعث شده تا ورود به آنها خطرناک و دردسرساز باشد.
بازیهای STALKER از فیلمی با همین نام هم تاثیر گرفتهاند. فیلم «استاکر» که به کارگردانی «آندری تاکوفسکی» ساخته شده، در سال ۱۹۷۹ اکران شد. شاید جالب باشد که بدانید که فیلمنامهی استاکر هم توسط برادران استروگاتکسی نوشته شده است.
با اینکه سالیان سال از انتشار آخرین قسمت بازی STALKER میگذرد، اما تجربه آنها همچنان لذتبخش و منحصر به فرد است. مطمئن باشید که اتمسفری مشابه این سری بازیها را به سختی میتوان در صنعت بازی امروزی پیدا کرد.
رمان «پیک نیک کنار جاده» توسط «فربد آذسن» به فارسی ترجمه و منتشر شده است.
Parasite Eve
نکته جالبی که درباره بازی Parasite Eve وجود دارد این است که این اثر بیشتر از اینکه با الهام از کتابی ساخته شده باشد، دنبالهای برای منبع الهام خود محسوب میشود و داستان آن را ادامه میدهد.
رمان ترسناک «پاراسایت ایو» به نویسندگی «هیدکی سنا» (داروشناس و رماننویس) در سال ۱۹۹۵ منتشر شد. به نظرتان اگر یک داروشناس رمان بنویسد، نتیجهی نهایی چه میشود؟ یک رمان بسیار ترسناک که اصطلاحات پزشکی به وفور در آن یافت میشود.
از آنجایی که این بازی تنها برای کنسول قدیمی پلیاستیشن منتشر شده، تجربه آنها ممکن است کمی دشوار یا خستهکننده باشد. در هر حال، نوع ترسی که این بازی به مخاطب خود ارائه میدهد، نمونه ندارد. پس اگر دنبال یک تجربه نسبتا جدید هستید به هیچ وجه این بازی را از دست ندهید.
Assassin’s Creed
تاکنون تمام بازیهایی که معرفی کردهایم کم و بیش اقتباسی کامل از یک کتاب بودهاند. اما در این بین بازیهایی وجود دارند که تعداد زیادی از ایدههای خود را مدیون آثار ادبی هستند؛ یکی از این بازیها که مطمئنا همگی با آن آشنا هستیم، مجموعه «فرقه اساسین» یا همان Assassin’s Creed است.
طبق گفته «جید ریموند»، تهیهکننده چند بازی ابتدایی این سری، قسمت اول بازی از رمان «الموت» نوشته «ولادیمیر بارتول» الهام گرفته است. وقایع این کتاب در «قلعه الموت» روایت میشود؛ این قلعه که جزو آثار باستانی کشورمان به حساب میآید، در استان قزوین قرار دارد. در اوایل قرن یازدهم، قلعه الموت مقر اصلی «حسن صباح» و یاران او به حساب میآمد.
تقریبا بیشتر وقایع تاریخیای که در کتاب الموت به آن اشاره شد، در سری بازیهای Assassin’s Creed مورد استفاده قرار گرفتند. حتی جمله معروف «هیچ چیز واقعی نیست، همه چیز مجاز است.» (Nothing is true, everything is permitted) از این کتاب برداشته شده است.
Bioshock
مجموعه «بایوشاک» از آثار زیادی الهام گرفته است و هر گوشه آن اشاراتی به آثار مهم ادبی و فلسفی دارد. اما در این بین شاید بتوان گفت که سری بایوشاک بیشتر از هر چیز دیگری به دنیای کتابهای «آین رند» شباهت دارد و دیدگاه «عینیتگرایی» او را از زیر سوال میبرد؛ از طراحی شهر «رپچر» (Rapture) بگیرید تا اسم شخصیت اصلی بازی همه و همه ارتباطات زیادی با نوشتههای آین رند دارند.
البته همانطور که گفتیم، نویسندهی بایوشاک یعنی «کن لوین» با این بازی خود، ادای احترامی به آین رند و نوشتههای او نکرده، بلکه تمام عقاید این فیلسوف را زیر سوال برده است.
Metro 2033
بازی «مترو ۲۰۳۳» بر اساس کتابی با همین نام و به نویسندگی «دیمیتری گلوخوفسکی» ساخته شده است. همانند بازی، وقایع کتاب هم در یک دنیای آخرالزمانی جنگ زده و در شهر مسکو روایت میشود. شخصیت اصلی این داستان که با نام «آرتیوم» شناخته میشود، هم در کتابها و هم در بازی به عنوان شخصیت اصلی داستان حضور دارد. جدا از آرتیوم، تعدادی دیگر از کاراکترهای کتاب هم در بازی قرار دارند.
کتاب «مترو ۲۰۳۳» برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ و همزمان با انتشار بازی در کشور ایالات متحده روانه بازار شد. برخلاف بسیاری از بازیهای این لیست، گلوخوفسکی به صورت نزدیک با سازندهها در ارتباط بود و در تمام مراحل ساخت بازی با سازندهها همکاری میکرد.
هر دو رمان مترو ۲۰۳۳ و دنبالهی آن یعنی مترو ۲۰۴۳ به فارسی برگردانده شده و قابل تهیه هستند.
Bloodborne
بازی «بلادبورن» هم دقیقا مشابه سری بایوشاک سعی کرده تا به جای استفاده مستقیم از یک کتاب، از المانهای مجموعهای از کتابهای یک نویسنده ایده بگیرد. آثار «اچ پی لاوکرفت» (H.P. Lovecraft) منبع اقتباس دنیا و داستان این بازی هستند. با اینکه در طول بازی اشارهای به این موضوع نمیشود، اما به محض قدم گذاشتن در محیط بازی و سر و کله زدن با هیولاهای آن، ناخودآگاه فضای آثار لاوکرفت در ذهنتان نقش میبندد.
تاکنون در صنعت بازی آثار زیادی با الهام از کتابهای لاوکرفت ساخته شدهاند. سری Alone in the Dark، Eternal Darkness و Call of Cthulhu از دیگر بازیهایی هستند که از لاوکرفت الهام گرفتهاند.
Spec Ops: The Line
بازی Spec Ops: The Line بر اساس کتاب «دل تاریکی» از «جوزف کنراد» ساخته شده است. با این حال بازی داستان خود را در دوره و فضای متفاوتی روایت میکرد؛ دقیقا همانند کاری که فیلم «اینک آخرالزمان» با همین کتاب انجام داد.
اتفاقات کتاب دل تاریکی در اواخر قرن ۱۹ میلادی و در کنگو جریان دارد. در حالی که فیلم اینک آخرالزمان مخاطب خود را جنگ ویتنام در سال ۱۹۶۹ میبرد. در اینجا هم سازندگان بازی تصمیم گرفتهاند تا داستان خود را در منطقه خاورمیانه و کشور دبی به نمایش بگذارند.
Spec Ops: The Line جدا از اینکه روایت داستانی فوقالعادهای دارد، توانسته گیمپلی جذاب و نفسگیری را هم ارائه دهد. به همین دلیل، از این بازی به عنوان یکی از بهترین و متفاوتترین آثار نسل قبل یاد میشود. کتاب دل تاریکی هم به فارسی ترجمه شده است.
در این مقاله تنها هشت اثری را معرفی کردیم که بر اساس کتابها ساخته شدهاند یا اینکه از آنها الهام گرفتهاند.
در هر حال باید بگوییم که این هشت مورد تنها چند نمونه از این دسته بازیها هستند. سری بازیهای تام کلنسی، شرلوک هولمز، ارباب حلقهها، آلیس و… از دیگر آثاری هستند که منبع اقتباسشان، کتابها بودهاند.
از سمتی ما کتابهای کمیک را هم داریم. بازیهای بسیار زیادی هستند که از روی کمیکها ساخته شدهاند. سری «مردگان متحرک» (The Walking Dead)، بازی «تاریکی» (The Darkness) و بازی «گرگ میان ما» (The Wolf Among Us) تنها نمونههایی از آثاری هستند که بر اساس کمیکها ساخته شدهاند.