2025/07/14، 09:52 AM
مقدمه
در صنعت ساختمان و پروژه‌های عمرانی، بخش زیادی از تأسیسات الکتریکی مربوط به انتقال ایمن و منظم کابل‌های برق و مخابرات است. برای مدیریت این کابل‌ها، نیاز به مسیری مطمئن، منظم و قابل اطمینان داریم تا در برابر آسیب‌های فیزیکی، رطوبت و سایر تهدیدات محیطی محافظت شوند. سینی کابل یکی از بهترین و ایمن‌ترین راه‌حل‌ها برای این منظور است. در این مقاله با انواع سینی کابل، کاربردهای آن‌ها، جنس، ویژگی‌ها و نکات مهم در انتخاب آشنا خواهیم شد.
سینی کابل چیست؟
سینی کابل (Cable Tray) نوعی سیستم پشتیبانی کابل است که برای انتقال، نظم‌دهی و محافظت از سیم‌ها و کابل‌های برق، مخابرات و شبکه در محیط‌های مسکونی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شود. این محصول علاوه بر تسهیل نصب و تعمیرات، نقش مهمی در ایمنی ساختمان و جلوگیری از خسارات ناشی از عبور نامناسب کابل‌ها ایفا می‌کند.
دسته‌بندی انواع سینی کابل براساس شکل ظاهری
۱. سینی کابل مشبک یا پانچ‌دار
این مدل از سینی کابل دارای سوراخ‌هایی روی بدنه می‌باشد که به منظور تهویه بهتر کابل‌ها، کاهش وزن سینی و تسهیل عملیات نصب و بست‌ها طراحی شده است. سینی کابل مشبک معمولاً برای محیط‌هایی استفاده می‌شود که جریان هوای کافی و قابلیت دفع حرارت کابل‌ها اهمیت دارد (مانند اتاق‌های سرور یا محیط‌های صنعتی با دمای بالا).
۲. سینی کابل ساده یا بدون پانچ
سینی کابل ساده سطح صافی داشته و هیچ‌گونه سوراخ یا پانچ بر روی بدنه آن قرار ندارد. این مدل برای مواقعی که محافظت بیشتر از کابل‌ها مورد نیاز است یا احتمال نفوذ گردوغبار و رطوبت وجود دارد، مناسب می‌باشد.
۳. نردبان کابل (Cable Ladder)
نردبان کابل نوعی متفاوت با ساختار پله‌ای است که برای مسیرهای طولانی و پرکابل گزینه‌ای ایده‌آل شمرده می‌شود. این مدل تحمل بار بالاتری دارد و دسترسی ساده‌تری برای تعمیر یا افزودن کابل‌های جدید فراهم می‌کند. نردبان کابل دارای دو ریل جانبی و پله‌هایی به فواصل معین است.
۴. تراف کانال یا ترانکینگ صنعتی
گرچه ترانکینگ یا تراف کانال بیشتر برای سیم‌های ضعیف‌تر و محیط‌های اداری استفاده می‌شود، اما برخی مدل‌ها برای کابل‌کشی‌های صنعتی و برق قدرت نیز کاربرد دارند و با قابلیت قفل و پوشش اضافی عرضه می‌شوند.
دسته‌بندی براساس جنس سینی کابل
۱. سینی کابل گالوانیزه
محبوب‌ترین و پرمصرف‌ترین نوع سینی کابل، سینی گالوانیزه است که با پوشش فلز روی، در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاومت بسیار بالایی دارد و برای فضاهای سرپوشیده و نیمه‌مرطوب ایده‌آل است. سینی کابل گالوانیزه به دو طریق گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد تولید می‌شود.
۲. سینی کابل استیل
این نوع سینی مخصوص محیط‌های خاص مانند صنایع غذایی، دارویی و مناطق با رطوبت بسیار بالا است. مقاومت در برابر مواد شیمیایی و عمر طولانی از مزایای اصلی سینی کابل استیل است.
۳. سینی کابل آلومینیومی
سینی آلومینیومی وزن سبکی دارد و حمل و نقل آن آسان است. علاوه بر مقاومت معقول در برابر خوردگی، نصب سریع و سهولت در برش‌کاری، از مزایای این جنس به حساب می‌آید. اما تحمل بار آن نسبت به مدل‌های فولادی کمتر است.
۴. سینی کابل پلاستیکی (PVC)
این سینی‌ها اغلب برای مسیرهای کوتاه، فضاهای داخلی و مصارف خانگی یا اداری استفاده می‌شوند. سبکی، قیمت مناسب و امکان نصب آسان از ویژگی‌های این سینی است اما در مقابل ضربه و حرارت مقاومت کمتری دارد.
مزایا و معایب استفاده از سینی کابل
مزایا:
- سهولت در نصب و افزایش سرعت اجرا
- امکان افزایش، حذف یا تعمیر کابل‌ها با کمترین زحمت
- ایمنی برق و جلوگیری از آتش‌سوزی در پروژه‌ها
- منظم‌کردن مسیر کابل‌ها و جلوه زیبا
- افزایش عمر سیم‌کشی با تهویه مناسب
معایب:
- در برخی مدل‌ها نیاز به نصب تجهیزات جانبی مانند درپوش و بست‌ها
- آسیب‌پذیری بیشتر مدل‌های پلاستیکی در محیط‌های صنعتی سخت
- هزینه اولیه برای پروژه‌های بزرگ نسبت به عبور آزاد کابل بیشتر است، اما به دلیل کاهش هزینه تعمیرات و نگهداری، مقرون به صرفه خواهد بود.
اجزای جانبی سینی کابل
در کنار خود سینی، قطعات و لوازم جانبی متعددی برای سهولت نصب و افزایش ایمنی استفاده می‌شود؛ مانند:
- درپوش (Cap): جهت محافظت از کابل در برابر گردوغبار و ضربه
- زانویی (Elbow): تغییر مسیر افقی یا عمودی سینی
- سه راهی و چهار راهی: انشعاب گرفتن از مسیر اصلی کابل
- بست و ساپورت: برای ثابت نگه داشتن سینی کابل روی دیوار، سقف یا کف
- اتصال‌دهنده‌ها: جهت اتصال قطعات به یکدیگر در مسیرهای طولانی
نکات مهم در انتخاب و نصب سینی کابل
۱. ارزیابی دقیق بار کابل‌ها و پیش‌بینی توسعه آینده
۲. انتخاب جنس سینی متناسب با شرایط محیط (رطوبت، دما، ضربه و…)
۳. رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی برق در نحوه نصب
۴. استفاده از لوازم جانبی اورجینال و سازگار با نوع سینی کابل
۵. پرهیز از ایجاد خم یا تقاطع‌های شدید در مسیر کابل‌ها
۶. انجام بازرسی های دوره‌ای و نگهداری صحیح بعد از نصب
جمع‌بندی
انواع سینی کابل، سهم بزرگی از بازار تجهیزات تأسیساتی را به دلیل کارایی، ایمنی و تنوع بالا به خود اختصاص داده‌اند. از مدل‌های گالوانیزه و استیل صنعتی گرفته تا نوع پلاستیکی اداری، هر کدام کاربرد و مزایای خاص خود را دارند. انتخاب سینی کابل مناسب بستگی مستقیم به نوع پروژه، شرایط محیطی و بودجه دارد. با انتخاب و نصب اصولی، می‌توان از امنیت، پایداری و طول عمر مناسب سیستم برق‌رسانی و شبکه ساختمان مطمئن بود.
